Sự khác biệt giữa người có trí tuệ với người không, chính là bề rộng và bề sâu của tâm thức. Khi ta chỉ loanh quanh suy nghĩ về một số chủ đề nhất định, thì tâm thức của chúng ta bị giới hạn. Giống như người cả đời chỉ sống loanh quanh ở một góc con con, thì tầm nhìn cũng chỉ ở góc đó. Câu “ếch ngồi đáy giếng” chính là vậy.
Làm thế nào để mở rộng tâm thức?
1. Nếu như bạn tiền và có dư dả thời gian, thì hãy đi du lịch. Đừng chỉ du lịch tới những nơi quen thuộc về địa lý và con người; mà hãy đi tới những nơi mới lạ. Nếu chưa quen, hãy tới các điểm đến đông người, an toàn, tương đối gần gũi. Ví dụ là người Việt, mới đi du lịch, bạn có thể đi sang Sing, Thái, Malay, Myanma, Indo, Trung Quốc …
Đi tour 1-2 lần, rồi từ từ tự mình đi. Đi từ thành phố lớn, ra tới các miền đất xa hơn, tới các điểm du lịch đông khách quốc tế để xem tại sao người ta lại thích nơi đó.
Cho phép mình thử nghiệm những điều mới mẻ, mới lạ; chấp nhận mọi thứ một cách tự nhiên.
2. Nếu bạn không có nhiều tiền, cũng không có nhiều thời gian, thì đọc sách là thứ tốt nhất. Sách là nguồn tài nguyên tri thức khổng lồ. Hãy bắt đầu bằng việc đọc những cuốn sách ngắn, dễ đọc, sách mình có hứng thú. Không cần phải buộc mình đọc một loại hoặc đọc bằng hết một cuốn.
Hãy đặt sách ở khắp nơi, từ ngăn bàn ăn tới bàn trà, wc, phòng ngủ, ban công, bàn làm việc nơi công sở, túi xách … Rảnh phút nào thì mở ra đọc vài dòng. Khi muốn giết thời gian thì đọc. Không cần ghi nhớ, cũng chẳng cần phải hiểu, chỉ đơn giản là đọc thôi. Chán quyển nào thì bỏ đó, không cần cố đọc cho hết.
Sách đừng cứ để bày trên giá.
Để trên giá là sách chỉ trưng cho đẹp. Mua làm gì những quyển đắt tiền cầu kỳ. Hàng sách cũ sách nhiều vô đối, toàn cuốn hay giá rẻ. Không cần phải nâng niu sách; trừ phi là sách đi mượn. Chỗ nào đọc hay thì gập nó lại đánh dấu. Thích gạch thì gạch, thích viết vào thì viết. Việc của sách là trao kiến thức chứ không phải là để đẹp.
Đừng xem phim nhiều. Phim ảnh cũng cung cấp kiến thức, nhưng cái dở của phim ảnh là nó khiến tâm trí ăn sẵn. Nếu đọc sách là tự nấu ăn, thì xem phim chính là ra hàng ăn. Đọc sách là bắt đứa trẻ tâm trí lao động để khoẻ; còn xem phim là bắt đứa trẻ tâm trí há mồm nhét thức ăn vào cho khoẻ.
3. Nếu bạn không có tiền, cũng không có thời gian; thì thiền là thứ tốt nhất. Thiền vừa miễn phí, vừa tiện. Ngồi đâu cũng thiền được, làm gì cũng thiền được. Ăn thiền, ngủ thiền, chơi thiền, nghĩ thiền, làm thiền …
Thiền khác với hai cách trên. Hai cách trên là mượn ngoại lực bên ngoài/ kiến thức bên ngoài (của người khác) để giúp bạn mở rộng tâm thức. Bạn nhận biết mọi thứ thông qua sự nhận biết của người khác.
Tuy nhiên, có điều bạn chưa biết, đó là bạn thực ra biết rất nhiều hơn bạn tưởng. Trong tâm thức sâu xa của bạn, trong miền ký ức mới chỉ được kích hoạt vài % của bạn, chứa chất một kho tàng kiến thức mà bạn từng đọc, từng học, từng nghe, từng trải nghiệm … qua bao nhiêu kiếp sống.
Thiền, giúp bạn mở dần cái Thư viện khổng lồ bên trong ấy.
Gita.Ji